Điều trị bệnh lẹo mắt

1. Lẹo mắt là gì

Lẹo mắt là một hội chứng viêm nhiễm cấp tính do vi khuẩn xâm nhập vào tuyến meibomius.Lẹo mắt do nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng gây ra dẫn đến mắt đau, sưng đỏ, nhạy cảm hơn với ánh sáng, khó chịu khi nháy mắt và có cảm giác cộm như có bụi ở mắt. Tại khu vực mắt bị lẹo sẽ sưng lên một khối mủ đỏ nhìn giống như mụn nhọt hay khối u nhỏ. Sau 3-4 ngày, lẹo sẽ vỡ và xẹp dần nhưng sau đó nó có thể xuất hiện tại các vị trí khác trên mắt.

Lẹo mắt thường được chia ra 3 loại:

• Đa lẹo: có nhiều đầu lẹo trên một mi, hai mi hoặc cả hai mắt.
• Lẹo trong mi mắt: mọc bên trong mi mắt, thường do nhiễm trùng từ tuyến meibomian. Tuyến Meibomian có ở mi trên và mi dưới của mắt. Tuyến có chức năng tiết ra lớp mỡ để làm ẩm và trơn cho bề mặt mắt.
• Lẹo ngoài mí mắt: lẹo mọc bên ngoài bờ mi do nhiễm trùng tuyến Zeis.

Các dạng lẹo mắt

2. Nguyên nhân bị lẹo mắt

Lẹo mắt thường do vi khuẩn Staphylococcus aureus (vi khuẩn tụ cầu vàng) gây nhiễm trùng nang lông mi. Mụn lẹo mắt ở mi ngoài thường do sự tắc nghẽn của tuyến bã nhờn (Zeis) hoặc tuyến mồ hôi (Moll). Tắc nghẽn xảy ra ở đường mi và có biểu hiện sưng đỏ, đau nhức rồi phát triển thành mụn mủ. Mụn lẹo mắt ở mí trong do sự tắc nghẽn của các tuyến meibomian và mụn mủ hình thành trên bề mặt trong của mí mắt. Lẹo có thể xuất hiện ở các mí trên và mí mắt dưới.

Tình trạng nhiễm trùng bờ mi gây lẹo mắt cao hơn nếu có những yếu tố sau:

• Đeo kính áp tròng: trong lúc đeo và tháo kính nếu tay không vệ sinh sạch dễ lây nhiễm vi khuẩn từ tay gây nhiễm trùng mi mắt xuất hiện mụt lẹo.
• Vệ sinh kém: vệ sinh kém là nguyên nhân bị lẹo mắt phổ biến. Thói quen dụi mắt dễ làm vi khuẩn tiếp xúc với mắt. Ít rửa mặt, vệ sinh mắt tạo cơ hội cho vi khuẩn gây bệnh lẹo mắt.
• Trang điểm mắt cũ hoặc bị bẩn: dụng cụ trang điểm mắt để lâu không được vệ sinh có thể dính bụi, vi khuẩn. Khi trang điểm là chất xúc tác để bụi và vi khuẩn tiếp xúc với mắt gây sưng, nhiễm khuẩn hình thành lẹo.
• Viêm bờ mi, viêm hoặc nhiễm trùng mí mắt: tình trạng viêm bờ mi cấp tính hoặc mạn tính. Viêm bờ mi có thể gây sưng, nổi mụn mủ dưới mí mắt.
• Bệnh hồng ban, viêm da tiết bã hoặc bệnh tiểu đường.

Hình ảnh chắp và lẹo mắt ở trẻ em và người lớn 

3. Dấu hiệu bị lẹo mắt

Lẹo mắt bắt đầu với mụn mủ nhỏ màu vàng nhạt phát triển ở gốc lông mi có xung huyết xung quanh, mụn chai cứng và phù nề [2]. Sau 1-2 ngày có thể chảy nước mắt, hơi cộm. Tình trạng viêm có thể nghiêm trọng đôi khi kèm theo sốt hoặc ớn lạnh. Kiểm tra kết mạc sẽ thấy một vùng nhỏ màu vàng nhô trên mụt lẹo. Đôi khi lẹo có thể tự vỡ  hoặc tự tiêu. Dịch từ mụt lẹo vỡ ra cần xử lý sạch.

4. Phương pháp chẩn đoán lẹo mắt

Lẹo mắt mới bắt đầu phát triển thường khó nhận biết bằng mắt thường vì không nhận thấy các dấu hiệu sưng viêm. Nếu nghi ngờ bị lẹo mắt cần gặp bác sĩ khoa Mắt để được thăm khám và điều trị kịp thời. Bác sĩ sẽ chỉ định làm các chẩn đoán sau:

• Lịch sử bệnh: để xác định các triệu chứng và những vấn đề về sức khỏe góp phần gây ra bệnh lẹo mắt.
• Kiểm tra bên ngoài mắt: gồm cấu trúc mí mắt, kết cấu da, hình dạng và lông mi.
• Đánh giá viền mí mắt: lông mi, các lỗ tuyến dầu bằng máy kiểm tra mắt chuyên biệt.

Trong nhiều trường hợp mắt lên lẹo sẽ tự tiêu mà không cần điều trị. Có thể áp dụng một số phương pháp sau để trị mụt lẹo mắt tại nhà:

• Chườm ấm: bằng vải sạch trên mí mắt từ 5-10 phút. Mỗi ngày làm từ 3-5 lần, thực hiện hằng ngày đến khi lẹo giảm sưng. Chườm ấm có vai trò làm mềm mô tạo điều kiện thông các tuyến dầu.
• Tẩy tế bào chết nhẹ nhàng cho mắt.
• Giữ tay sạch, rửa tay sau khi chạm vào nhiều đồ vật và sau khi đi vệ sinh.
• Rửa mặt hàng ngày, rửa sạch vùng da mắt.
• Không dùng tay chạm vào mắt, khu vực nổi lẹo mắt.
• Không nặn mụn và cố gắng nặn mụt lẹo. Điều này sẽ làm kích ứng hoặc biến dạng giác mạc.
• Không trang điểm đến khi lẹo lành.

Nếu điều trị tại nhà không khỏi, người bệnh cần gặp bác sĩ khoa Mắt để được thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Tùy vào tình trạng của lẹo mắt, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng các phương pháp như sau:

• Sử dụng kem hoặc thuốc mỡ bôi chống vi khuẩn cho mắt, giúp rút ngắn thời gian và mức độ nghiêm trọng. Một số loại thuốc mỡ kháng sinh như macrolide, thuốc nhỏ mắt erythromycin thường được sử dụng có thêm lợi ích bôi trơn. Nếu lẹo sưng to và gây áp lực lên giác mạc có thể sử dụng steroid tại chỗ trong thời gian ngắn.
• Dùng thuốc kháng sinh toàn thân được chỉ định khi nhiễm trùng lan rộng và tiến triển thành viêm mô tế bào quanh hốc mắt.
• Nếu uống kháng sinh không hiệu quả cần tiểu phẫu rạch và dẫn lưu dịch.
• Một số trường hợp có thể sinh thiết nếu nghi ngờ ung thư

5. Phương pháp phòng ngừa lẹo ở mắt như thế nào?

Lẹo  mắt gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng tầm nhìn, ngại giao tiếp. Dưới đây là những phương pháp phòng ngừa lẹo ở mắt:

• Giữ mí mắt và lông mi sạch sẽ, tẩy trang mắt trước khi ngủ.
• Rửa tay trước khi chạm vào vùng quanh mắt.
• Không dùng chung đồ trang điểm mắt.
• Thay đồ trang điểm mắt 3 tháng 1 lần.
• Giữ kính áp tròng sạch sẽ, không đeo kính áp tròng nhiều.
• Nếu bị viêm bờ mi cần thăm khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Không dùng chung khăn mặt hay vật dụng sinh hoạt với người bị lẹo mắt.

6. Cách chăm sóc khi mắt bị lẹo

Khi bị nổi mụn lẹo mắt, điều đầu tiên cần bình tĩnh. Không dụi mắt, không tự ý bôi bất kỳ thứ gì lên mắt khiến tình trạng lẹo trầm trọng hơn. Người bệnh tự chăm sóc lẹo mắt tại nhà bằng những cách sau:

• Rửa sạch mắt nhẹ nhàng, rửa sạch kẽ bờ mi giúp thông thoáng hơn.
• Dùng khăn sạch nhúng qua nước ấm, vắt khô và đắp lên mắt từ 5-10 phút.
• Hạn chế tối đa dùng tay chạm lên mắt, nếu cần chạm vào mắt cần rửa tay sạch.
• Không cố nặn lẹo sẽ khiến tình trạng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến thị lực thậm chí tổn thương mắt.
• Không trang điểm đến khi lẹo mắt lành.
• Rửa mặt trước khi ngủ để loại bỏ hết bụi bẩn.

7. Câu hỏi thường gặp về lẹo mắt

1. Lẹo mắt có giống chắp mắt không?
Lẹo mắt và chắp mắt là 2 bệnh khác nhau thường khó phân biệt [6]. Chắp mắt hình thành xung quanh tuyến bã nhờn và giữa mí mắt. Chắp mắt do sự phân hủy của các chất tiết trong tuyến dầu bị rò rỉ hay tắc nghẽn gây sưng nhưng ít đau. Chắp mắt thường phát triển thành nốt u hạt không đau được coi là tình trạng viêm mạn tính, vô khuẩn. Trong khi lẹo mắt hình thành do nhiễm khuẩn ở tuyến dầu hay bờ mi.

2. Lẹo mắt có tự khỏi không?
Lẹo mắt có thể tự khỏi nếu biết chăm sóc mắt đúng cách [7]. Giữ cho mắt luôn sạch, bờ mi thông thoáng. Không chạm vào mụt lẹo ở mắt. Nên che chắn cho mắt tránh bụi bẩn bằng kính bảo vệ. Ngoài ra, chườm ấm cũng giúp mụt lẹo tiêu nhanh hơn khi tự điều trị tại nhà.

3. Lẹo mắt có phải bệnh lây nhiễm không?  
Lẹo mắt có thể lây nhiễm từ mắt này sang mắt khác, hoặc từ người này sang người khác nếu dùng chung đồ sinh hoạt cá nhân. Một số lưu ý như sau:

• Không dùng chung khăn mặt, khăn tắm, đồ trang điểm mắt với người bị lẹo
• Rửa tay sạch sẽ trước khi sử dụng thuốc nhỏ mắt
• Không trang điểm, không sử dụng kính áp tròng khi đang bị lẹo
• Không tự ý nặn mủ hay tra thuốc không theo chỉ định của bác sĩ
• Nếu lẹo tái phát nhiều lần, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn phác đồ điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm

Nhìn chung, lẹo mắt không khó điều trị nhưng nếu có kích thước to, mọc ngoài mắt, có thể cản trở tầm nhìn hoặc phải xử lý rạch lẹo để dẫn mủ chảy ra ngoài. Vì thế, khi bị lẹo mắt, tốt nhất nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa mắt thăm khám để được hướng dẫn xử trí an toàn, hồi phục nhanh chóng, ngăn chặn được viêm nhiễm. Sau khi thực hiện quá trình thăm khám và chẩn đoán, bác sĩ sẽ có phương án điều trị cụ thể cho từng trường hợp lẹo mắt. Thông thường, người bệnh sẽ được chỉ định dùng kháng sinh nếu có nhiễm trùng nghiêm trọng. Đây là dạng thuốc nhỏ mắt có tác dụng chấm dứt tình trạng sưng viêm. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể được kê đơn thuốc giảm đau để giảm khó chịu do mụn lẹo. Khi mụn mủ nhiều và lẹo bên ngoài mắt, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở vùng da mọc lẹo cho mủ chảy ra ngoài.

Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, hãy kiểm tra sức khoẻ mắt định kỳ ít nhất 6 tháng 1 lần. Với đội ngũ nhân viên y tế ưu tú kinh nghiệm hàng đầu, chuyên môn cao, hãy liên hệ với Mắt Hitec để được tư vấn và giải đáp kỹ hơn nhé. Hotline hỗ trợ tư vấn miễn phí 0984.122.153.